Photograph 51

 H "σβησμένη" υπογραφή πίσω από δύο Νόμπελ

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Προγεννητικός έλεγχος (Αμνιοπαρακέντηση - Λήψη χοριακών λαχνών)

Ο προγεννητικός έλεγχος είναι το σύνολο των εξετάσεων oι οποίες πραγματοποιούνται πριν από τη γέννηση με σκοπό να διαπιστωθούν σοβαρές, κυρίως γενετικές παθήσεις, ή άλλες πιθανές ανωμαλίες στη διάπλαση του εμβρύου. Κυριότερες τεχνικές είναι η αμνιοπαρακέντηση και η λήψη χοριακών λαχνών (τροφοβλάστης). Ας εξοικειωθούμε με τις τεχνικές αυτές και την προσφορά τους στην έγκαιρη διάγνωση γενετικών παθήσεων.

https://embryoprogress.gr/maieftiki/progennitikos-elegxos/

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%87%CE%BF%CF%82

https://embryoprogress.gr/maieftiki/progennitikos-elegxos/epemvatikos-elegxos/amnioparakentisi/

https://embryoplus.gr/%CE%B1%CE%BC%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7/

https://embryoplus.gr/%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CF%88%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%BB%CE%B1%CF%87%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CE%B2%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA/

https://embryo-life.gr/biopsia-horiakon-lahnon-lipsi-trofobla/

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%AE%CF%88%CE%B7_%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%BB%CE%B1%CF%87%CE%BD%CF%8E%CE%BD

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΝΕΥΡΟΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Νευροεκφυλιστικές ασθένειες (Alzheimer - Parkinson - Σκλήρυνση κατά πλάκας)

Γνωρίζουμε τις πιο σημαντικές νευροεκφυλιστικές νόσους.

Μαθαίνουμε τους λόγους εμφάνισής τους, τα συμπτώματα, την αντιμετώπιση.

https://neurodegenerationresearch.eu/el/%CF%84%CE%B9-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%BD%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%BA%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5/

https://www.onmed.gr/tag/neyroekfylistikes-astheneies

https://neyrologos.gr/alzheimer-symptomata-stadia-aitia-therapeia/

https://www.neurocenter.gr/alzheimer.html

https://www.neurocenter.gr/parkinson.html

https://eginitio.uoa.gr/neyrologiki/neyrologika_nosimata_synoptikes_plirofories/nosos_parkinson_kinitikes_diataraches/

https://www.drtsoukalas.com/sklirinsi_kata_plakas-su-184.html

https://nevrologos.gr/sklirinsi-kata-plakas/

https://neyrologos.gr/sklirinsi-kata-plakas-simptomata/

Σχολικό βιβλίο Α' Λυκείου : σελίδες 157 - 158

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ

Μηνιγγίτιδα

Τι είναι; Γιατί θεωρείται τόσο επικίνδυνη; Ποιοι είναι οι τρόποι μετάδοσης, πρόληψης και θεραπείας;

https://www.youtube.com/watch?v=ZoGPMpFvK78&t=2s&ab_channel=Childrencaregr

https://www.youtube.com/watch?v=IaQdv_dBDqM&t=1s&ab_channel=TED-Ed

https://eody.gov.gr/disease/vaktiriaki-miniggitida/

https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-prwtobathmias-frontidas-ygeias/draseis-kai-programmata-agwghs-ygeias/agwgh-ygeias/entypo-kai-optikoakoystiko-yliko/7779-antimetwpish-metadotikwn-noshmatwn?fdl=18043

https://blog.vrisko.gr/ab-ygeias/miniggitida-pos-antimetopizetai

https://draft.blogger.com/blog/post/edit/3990979637335388587/7654275739257996833

Σχολικό βιβλίο Α' Λυκείου: σελίδα 152

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - Στεφανιαία νόσος, Αγγειοπλαστική, Stents, By-pass

Στεφανιαία νόσος, Αγγειοπλαστική, Stents, By-pass

Τι είναι η στεφανιαία νόσος; Πού οφείλεται και πόσο σοβαρή είναι για την υγεία του ανθρώπου;

Πώς αντιμετωπίζεται σήμερα με αγγειοπλαστική, stents και by pass;

https://www.hcs.gr/astheneis-koino/stefaniaia-nosos/

https://www.hcs.gr/astheneis-koino/angeioplastiki/

https://www.hygeia.gr/aggeioplastiki-i-proti-epilogi-gia-astheneis-me-stefaniaia-noso-kai-oxy-emfragma/

https://www.angionet.gr/therapeia/aggeioplastiki-topothetisi-stent/

https://www.kardio.gr/%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%BD%CF%8C%CF%83%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%BA%CE%B9/

https://mathetinkardiasou.gr/daily_question/%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%BF/

https://www.youtube.com/watch?v=-FV08k7flwg&ab_channel=%CE%94%CF%81%CE%A8%CF%85%CF%81%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82%CE%96.%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82

http://www.onasseio.gr/yphresies/epemvasi-aortostefaniaias-parakampsis-by-pass/

https://www.mednutrition.gr/portal/ygeia/kardiaggeiaka/15814-ola-osa-thelete-na-mathete-gia-tin-egxeirisi-anoixtis-kardias-bypass

https://www.hygeia.gr/kainotomies-stin-epemvasi-kardias-bypass/

https://tsakiridiskosmas.gr/blog-gr/bypass-%CF%8C%CE%BB%CE%B1-%CF%8C%CF%83%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%AD%CF%80%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CF%84%CE%B5/

https://www.angionet.gr/therapeia/artiriaki-parakampsi-bypass/

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΜΝΗΜΗ, ΠΡΟΜΝΗΣΙΑ, ΜΑΘΗΣΗ, ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Ανώτερες πνευματικές λειτουργίες

Μνήμη - Προμνησία (deja vu) - Μάθηση - Συμπεριφορά

Τι σημαίνουν αυτές οι έννοιες και πώς συντονίζονται αυτές οι σύνθετες λειτουργίες; Τι είναι αυτή η αίσθηση του deja vu;; Γιατί νομίζουμε ότι μια στιγμή την έχουμε ξαναζήσει;

https://braining.gr/blog/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%AF-%CE%B7-%CE%BC%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7-%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%B9%CF%8E%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5.html

https://blogs.sch.gr/kekbio/files/2012/01/brain-learning-memory.pdf

https://antikleidi.com/2012/01/05/kafetzopoulos/

http://archive.eclass.uth.gr/eclass/modules/document/file.php/SEYA223/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%9C%CE%AC%CE%B8%CE%B7%CF%83%CE%B7%20%26%20%CE%9C%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7%20II-%20%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC%202018%20eclass.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/file/lib/default/data/1317625/theFile

Σχολικό βιβλίο Α' λυκείου σελίδες 162 - 164

https://www.youtube.com/watch?v=yOgAbKJGrTA&t=146s&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=D-2p86FvqF4&t=1s&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=hyg7lcU4g8E&t=1s&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=foVMwJtlR5s&ab_channel=TED-Ed

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - Σ.Μ.Ν.

 Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα

Τι είναι τα νοσήματα αυτά; Μεταδίδονται αποκλειστικά με την ελεύθερη ερωτική επαφή; Τι μπορούν να προκαλέσουν στον ανθρώπινο οργανισμό; Υπάρχουν τρόποι πρόληψης και θεραπείεας;

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

https://eody.gov.gr/disease/sexoyalikos-metadidomena-nosimata/

https://www.hygeia.gr/sexoyalika-metadidomena-nosimata-symptomata-kai-pos-antimetopizontai/

https://www.onmed.gr/ygeia/story/304445/ta-10-pio-epikinduna-sexoualikos-metadidomena-nosimata

Σχολικά Βιβλία:     Α' Λυκείου σελίδες 227 - 230

                               Β' Λυκείου σελίδα 26 - 27 (τέλος ενότητας στο παρακάτω λινκ)

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2724/Biologia_B-Lykeiou_html-apli/index1_2.html

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ

Αναβολικά

Τι είναι αυτές οι ουσίες; Γιατί επηρεάζουν το μυϊκό μας σύστημα; Πώς αναπτύσσονται οι μύες μας κανονικά; Τι μπορεί να προξενήσουν στον οργανισμό μας;

https://www.iatrikistinpraxi.gr/athlitiatriki/%CE%BD%CF%84%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B3%CE%BA-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CE%B8%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/

http://1lyk-evosm.thess.sch.gr/wordpress/wp-content/uploads/2016/05/%CE%91%CE%98%CE%9B%CE%97%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3-%CE%A0%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%91%CE%98%CE%9B%CE%97%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3-%CE%9A%CE%91%CE%99-%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%92%CE%9F%CE%9B%CE%99%CE%9A%CE%91-A1.pdf

https://www.slideshare.net/2epalirakl/ss-50092727

https://www.segas.gr/wp-

content/uploads/2022/05/mparkoukis_tsormpatzoudis_03062019.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=2tM1LFFxeKg&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=itEXhxjOPjk&ab_channel=TED-Ed

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ

Tι είναι ο καρκίνος; Γιατί απειλεί τόσο την ανθρώπινη ζωή; Πώς δουλεύουν τα γονίδια μέσα μας; Πώς μπορεί να ξεκινήσει και ποια όπλα διαθέτει η επιστήμη για να τον ανακόψει;

Δείτε τα βίντεο που θα βοηθήσουν στην αναζήτησή σας:

https://www.youtube.com/watch?v=pOyKFgGKmHE&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=BmFEoCFDi-w&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=h2rR77VsF5c&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=Mt5C5fhuU_0&ab_channel=TED-Ed

https://www.youtube.com/watch?v=OcigJn8UJNQ&ab_channel=TED-Ed

Και ενδεικτική παρουσίαση:

https://docs.google.com/presentation/d/11DkXjiDd_o2ssy09OWEDq0SSBfjCk-jW/edit?usp=share_link&ouid=100011361652177521628&rtpof=true&sd=true

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Καρδιά και υγεία, μια σχέση αγάπης..

Τι συμβαίνει και η καρδιά μας απειλείται από τον τρόπο ζωής μας; 

Γιατί και πώς πρέπει να φροντίζουμε το πολύτιμο αυτό όργανο;

Δείτε μια ενδεικτική παρουσίαση στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://docs.google.com/presentation/d/16P75oB4OyaKY7mQE-tfUX6qOmrcXtYnK/edit?usp=share_link&ouid=100011361652177521628&rtpof=true&sd=true

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ

 

Προβλήματα στην όραση του ανθρώπου

(Πρεσβυωπία, Μυωπία, Υπερμετρωπία, Αστιγματισμός, Αχρωματοψία, Στραβισμός, Καταρράκτης)

Γιατί όλοι οι άνθρωποι δεν έχουν ίδια δυνατότητα να βλέπουν; Τι φταίει και εμφανίζονται οι παραπάνω παθήσεις; Αυτό συμβαίνει από τη μια στιγμή στην άλλη; Υπάρχει τρόπος να .. διορθωθούν;

Για τα ερωτήματα αυτά, αναζητήστε πληροφορίες στο διαδίκτυο και το σχολικό σας βιβλίο.

Ενδεικτικά:

https://theopticalcenter.gr/%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%85%CF%87%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%8C%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82/

https://optometris.gr/orasi/provlimata-orasis/diathlastika/%CF%84%CE%B9-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%AE-%CF%83/

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9F%CF%86%CE%B8%CE%B1%CE%BB%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CF%80%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82

σχολικό βιβλίο: σελ. 176 - 177

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

                     Είστε ... γιατροί και ερμηνεύετε μια εξέταση αίματος ασθενούς σας!

Εξηγήστε με απλά λόγια στους συμμαθητές σας (όπως απλά και κατανοητά θα εξηγούσε ένας γιατρός στους ασθενείς του) τι πληροφορίες μας δίνει μια εξέταση αίματος (γενική ή βιοχημική).

https://pathologia.eu/enimerosi/eswterikh-pathologia/diagnwstikes-eksetaseis/eksetaseis-aimatos-ti-shmainoun-ta-apotelesmata/

https://www.truemed.gr/ygeia/aima/ermineutiki-proseggisi-sti-genetiki-eksetasi-aimatos/

https://plusmedical.gr/examinations/bioximikes-eksetaseis/

https://vivamus.gr/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CE%B5%CE%BE%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B1%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΒΙΟΕΚΤΥΠΩΤΕΣ

 

«Βιοεκτυπωτές» με «βιολογικά μελάνια»!

Τα «βιολογικά» ανταλλακτικά του μέλλοντος!

 

Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερα δημοσιεύματα σε επιστημονικά και εκλαϊκευμένα ιατρικά έντυπα κάνουν λόγο για τους «βιοεκτυπωτές», ειδικές συσκευές που επιτυγχάνουν την τρισδιάστατη «εκτύπωση» βιολογικών ιστών, ακόμα και εργαστηριακών ανθρώπινων οργάνων, ανοίγοντας νέες προοπτικές για την ιατρική και τη μακροβιότητα στο μέλλον.

Να παρακολουθήσετε με προσοχή τα παρακάτω βίντεο από το διαδίκτυο:

 

https://www.youtube.com/watch?v=9D749wZSlb0

https://www.youtube.com/watch?v=uHbn7wLN_3k

https://www.youtube.com/watch?v=kpNR7Atvn-A

 

Στη συνέχεια, να μελετήσετε τα παρακάτω άρθρα από ηλεκτρονικές εφημερίδες που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο.

https://www.cnn.gr/tech/story/128912/3d-foritos-vioektypotis-fernei-epanastasi-stin-iatriki

https://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/story/368409/apth-peiramatikes-efarmoges-ektyposis-anthropinon-ergastiriakon-organon

https://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/story/325835/pos-leitourgei-i-trisdiastati-ektyposi

https://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/story/327957/deite-mesa-apo-eikones-to-pos-i-3d-ektyposi-allazei-ti-zoi-mas

 

Αφού επεξεργαστείτε το ανωτέρω υλικό, να αναπτύξετε τα ακόλουθα ζητήματα:

Ι. Να κάνετε μια σύντομη παρουσίαση (γύρω στις 10 - 15 διαφάνειες), στην οποία θα εξηγείτε ποια είναι η χρησιμότητα των βιοεκτυπωτών, πώς λειτουργούν και γιατί θεωρούνται μια πολλά υποσχόμενη ιατρική εφαρμογή του μέλλοντος που μπορεί να αλλάξει τελείως τον χάρτη των μεταμοσχεύσεων.

(Οδηγίες : στην παρουσίασή σας να περιλάβετε εικόνες βιοεκτυπωμένων ιστών – το αρχείο σας μπορεί να είναι powerpoint presentation, word, pdf ή ό,τι άλλο σας εξυπηρετεί. Σε περίπτωση αδυναμίας λόγω έλλειψης ηλεκτρονικού εξοπλισμού μπορείτε να κρατήσετε χειρόγραφο υλικό)

ΙΙ. Να απαντήσετε σύντομα σε μία παράγραφο ποιες δυσκολίες φαντάζεστε ότι αντιμετωπίζουν οι ερευνητές σχετικά με την κατασκευή τεχνητών οργάνων κι αν θεωρείτε ότι θα ήταν πιο εύκολη η βιοεκτύπωση ιστών (μπορείτε να δώσετε υποθετικά παραδείγματα).

Προσπαθήστε:

·  Να διαχειριστείτε πληροφορίες μέσα από εύκολα, εκλαϊκευμένα βίντεο και επιστημονικά άρθρα από τον ηλεκτρονικό τύπο που αναφέρονται σε ένα θέμα το οποίο σίγουρα θα απασχολεί την κοινωνία μελλοντικά.

· Να επιχειρηματολογήσετε χρησιμοποιώντας τους κατάλληλους επιστημονικούς όρους.

·    Να συνθέσετε μια δική σας παρουσίαση με εκλαϊκευμένο περιεχόμενο για να ενημερώσετε και τους συμμαθητές σας.

ΕΡΓΑΣΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

Συναισθησία: ένα νευρο-ανέκδοτο;

Τι χρώμα είναι η μουσική;

Τι σχέση έχουν οι μαθηματικοί νόμοι με... τους μουσικούς τόνους;

Αφού διαβάσετε προσεκτικά τα προτεινόμενα δύο αποσπάσματα, να επεξεργαστείτε τα δύο ερωτήματα που ακολουθούν:

Απίστευτα κι όμως ιατρικά.

Ναι υπάρχουν ασθένειες που μοιάζουν με ανέκδοτα. Δεν είναι όμως! Ο κατάλογος των αξιοπερίεργων συμπτωμάτων και ασθενειών δείχνει ατέλειωτος. Κάποια από αυτά τα προβλήματα είναι εξαιρετικά σπάνια, άλλα είναι ασυνήθιστα συχνά. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι εν πολλοίς παραμένουν άγνωστα στο ευρύ κοινό. Δημοσιεύθηκαν, όμως, σε ιατρικές επιθεωρήσεις ή έγιναν παγκόσμιο θέμα στο πρόσφατο παρελθόν. Ένα από αυτά είναι η συναισθησία:

Συναισθησία. Είναι η νευρολογική «ανάμειξη» των αισθήσεων, κατά την οποία η διέγερση μίας αίσθησης (λ.χ. της ακοής) οδηγεί σε αυτόματες, ακούσιες αντιδράσεις σε μία διαφορετική αίσθηση. Συνήθως η διαφορετική αίσθηση είναι η όραση (λ.χ. οι πάσχοντες βλέπουν χρώματα) ή η γεύση (λ.χ. ο ασθενής νοιώθει στο στόμα του μία γεύση). Άρχισε να αποτελεί αντικείμενο επισταμένων μελετών στα τέλη του 19ου αιώνα και πλέον είναι γνωστό ότι σχετίζεται με διαφοροποιήσεις στην ενεργοποίηση του εγκεφάλου. Υπολογίζεται ότι το 4% των ενηλίκων πάσχουν από συναισθησία, η οποία είναι 8 φορές συχνότερη στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Η διαταραχή είναι επίσης συχνότερη στους αριστερόχειρες, Μία από τις σπάνιες μορφές συναισθησίας είναι αυτή που εκδηλώνεται έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην ιατρική βιβλιογραφία είναι δημοσιευμένες ελάχιστες περιπτώσεις. Η μία αφορά έναν 46χρονο από τον Καναδά, ο οποίος έπαθε εγκεφαλικό το 2007 και έκτοτε όποτε ακούει τραγούδια από τις ταινίες του Τζέιμς Μποντ βλέπει μπλε λάμψεις, και η δεύτερη μία 36χρονη Αμερικανίδα η οποία «μυρμηγκιάζει» σε όλο της το σώμα όποτε ακούει ορισμένους ήχους. Μάλιστα ο καναδός ασθενής έχει εκδηλώσει και ασίγαστη λαχτάρα για τα βατόμουρα «επειδή έχουν μία συγκεκριμένη μπλε…γεύση», όπως είχε πει στους γιατρούς του νοσοκομείου St. Michael στο Τορόντο που δημοσιοποίησαν την περίπτωσή του πέρυσι το καλοκαίρι. [Μερικώς τροποποιημένο απόσπασμα από άρθρο της Ρούλας Τσουλέα στο ένθετο Weekend|Ψυχή και Σώμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, σελ. 18-19, Σαββατοκύριακο 12-13 Απριλίου 2014]

Χρωματισμένες λέξεις

Ο τίτλος του μυθιστορήματος του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Άντα, κρύβει έναν μυστικό συμβολισμό. Ο Ναμπόκοφ έπασχε από συναισθησία, δηλαδή όταν κοιτούσε απλά γράμματα του αλφαβήτου, έβλεπε χρώματα. Συγκεκριμένα, έβλεπε το γράμμα Α ως κίτρινο και το D ως μαύρο. Ο Ναμπόκοφ ήταν επίσης ακούραστος μελετητής των λεπιδοπτέρων, και η ακολουθία κίτρινο-μαύρο-κίτρινο που έβλεπε στη λέξη ADA αποτελούσε για αυτόν μία σύνδεση με την εξαιρετικά όμορφη, κιτρινόμαυρη πεταλούδα του είδους μαχάων. … Η μητέρα του Ναμπόκοφ, η Έλενα, ήταν παρομοίως συναισθητική, όπως και ο γιος του, ο Ντιμίτρι. Στην περίπτωση της Έλενας, όμως, τα χρώματα διεγείρονταν όχι μόνο από λέξεις αλλά και από μουσικούς ήχους, μία ένδειξη ότι η κληρονομική συναισθησία μπορεί να αλλάξει μορφή από γενιά σε γενιά.

[Μερικώς τροποποιημένο απόσπασμα από το βιβλίο Στο λαβύρινθο του μυαλού. 21 διαδρομές στα μονοπάτια του ανθρώπινου εγκεφάλου του Michael Corballis, σε μετάφραση Θεοδώρας Πασαχίδου, Εκδόσεις Αιώρα, 1η έκδοση, Σεπτέμβριος 2013, ISBN 978-960-7872-98-2]

Να απαντήσετε σύντομα στα παρακάτω ερωτήματα:

Ερώτημα 1ο

Μπορείτε να υποθέσετε ποιες περιοχές του εγκεφάλου μπορεί συμμετέχουν στη συναισθησία;

Ερώτημα 2ο

Κάποιος νευροεπιστήμονας αποφάσισε να ξεκινήσει τη μελέτη της συναισθησίας πειραματικά. Επιδιώκει, λοιπόν, να δημιουργήσει στο εργαστήριο «συναισθητικούς» ποντικούς και αρουραίους, αφού τα συγκεκριμένα θηλαστικά προσφέρονται ιδανικά για πειράματα σχετιζόμενα με τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Ειδικότερα, προγραμματίζει να επέμβει χειρουργικά στον εγκέφαλο ζώων, προκειμένου να «αποσυνδέσει» αρχικά την αισθητική οδό της ακοής από την ειδική για την ακοή εγκεφαλική περιοχή, και κατόπιν να την «συνδέσει» με την περιοχή που είναι αφιερωμένη στην επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων. Τα χειρουργημένα πειραματόζωα με τέτοιο διαφορετικό εγκέφαλο, τι συμπεριφορά αναμένετε να δείχνουν; Κρίνετε πως θα συμβάλουν στην προσπάθεια του νευροεπιστήμονα να προσεγγίσει τον άγνωστο μηχανισμό της συναισθησίας;

Βιολογία Α΄ Γενικού Λυκείου, Κεφάλαιο 9ο, Νευρικό σύστημα (Αναζητείστε βοήθεια στις «Λειτουργικές Περιοχές του Εγκεφάλου»)

Δείτε τα βίντεο και το επισυναπτόμενο αρχείο και επισκεφτείτε ενδεικτικά τους παρακάτω συνδέσμους:

https://www.youtube.com/watch?v=rkRbebvoYqI&t=3s

https://www.youtube.com/watch?v=dDcOhLzy7GU&t=3s

https://worktime.gr/ti-einai-i-synaisthisia-kai-pos-mas-epir/

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ